Ngón tay lò xo là tình trạng khiến ngón tay của bạn bị kẹt khi gập duỗi, gây đau và bật mạnh như cò súng. Đây là dấu hiệu cảnh báo gân tay đang quá tải hoặc bị viêm. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết nguyên nhân, cách xử lý và phòng tránh hiệu quả tình trạng ngón tay “bật tách” đầy phiền toái này.
Bạn đang gập duỗi ngón tay và… “cạch!”, một cú bật như lò xo khiến bạn nhăn mặt vì đau? Rất có thể bạn đang bị ngón tay cò súng, hay còn gọi là ngón tay lò xo – một tình trạng nghe tên thì vui nhưng trải nghiệm thì chẳng vui chút nào.
Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, cách xử lý và đặc biệt là lời khuyên từ bác sĩ Dung để không rơi vào tình huống trớ trêu với ngón tay “nổi loạn” này nhé!
1. Ngón tay lò xo là gì? – Đừng tưởng chỉ có đồ chơi mới bật bật!
“Ngón tay lò xo” là cách gọi dân gian của hiện tượng y học có tên là ngón tay cò súng (Trigger Finger). Biểu hiện rõ nhất là khi bạn cố duỗi ngón tay ra, nó bị khựng lại, rồi bất ngờ bật mạnh như lò xo – kèm cảm giác đau ở gốc ngón.
Nguyên nhân là do gân gấp ngón tay (giúp co tay lại) bị viêm hoặc chèn ép, làm cho quá trình trượt qua bao gân gặp khó khăn. Cứ tưởng tượng chiếc ruột bút bị phình to, không còn trượt êm trong vỏ bút được nữa – đó chính là cảm giác của gân trong ngón tay bị viêm.
2. Thủ phạm nào gây nên hiện tượng này? – Không phải “súng” mà là… gân!
Không có “vụ nổ” nào trong tay bạn cả – chỉ là chiếc gân trung thành lâu năm đã bắt đầu “kêu ca”.
Bình thường, các sợi gân sẽ trượt êm trong một đường ống nhỏ gọi là bao gân, được cố định bằng những dải dây chằng chắc khỏe gọi là ròng rọc. Khi gân bị viêm (do làm việc quá sức, lặp đi lặp lại), nó có thể sưng, dày lên, không còn lọt qua “ống dẫn” ròng rọc như trước. Và thế là: kẹt! bật! đau!
Viêm gân này không xuất hiện tức thì, mà thường âm ỉ từ từ, khiến bạn chủ quan… cho đến khi ngón tay “cứng đầu” không duỗi được nữa.
3. Ai dễ bị dính “lò xo”? – Không chỉ mấy ông bắn PUBG!
Dù tên gọi nghe như dành riêng cho game thủ, nhưng thực tế ngón tay lò xo lại “ưu ái” rất nhiều nghề khác:
- Thợ cắt vải, thợ thủ công: thường bị ở ngón áp út hoặc ngón giữa do cầm kéo quá nhiều.
- Giáo viên, dân văn phòng: viết, gõ máy tính, dùng chuột quá lâu – dễ dính ngón tay cái hoặc trỏ.
- Nông dân, người lao động tay chân: cày bừa bằng tay, nâng vật nặng, làm cỏ liên tục – gân quá tải.
- Người chơi nhạc cụ, đan len, game thủ hardcore: vận động tay lặp lại trong thời gian dài.
Nói chung, ngón nào “lao động hăng say” nhất thì ngón đó dễ dính “lò xo” nhất!
4. Dấu hiệu cảnh báo: Gân đang “than phiền” đó!
Đừng đợi ngón tay bật mới cuống cuồng chữa, vì cơ thể luôn gửi tín hiệu trước:
- Cảm giác đau âm ỉ ở gốc ngón tay khi gập duỗi.
- Có thể sờ thấy khối cứng nhỏ ở vị trí đau.
- Ngón tay cứng nhẹ vào buổi sáng, hoặc sau khi làm việc.
- Ngón tay khựng lại khi duỗi, sau đó bật mạnh (giai đoạn nặng).
Nếu bạn thấy “gân tay bắt đầu nhăn nhó”, đó là lúc nên lắng nghe – trước khi ngón tay nổi giận thật sự!
5. Xử lý sớm như thế nào? – Gân cũng cần nghỉ phép!
Phát hiện sớm = xử lý sớm = khỏi nhanh, không để lại biến chứng. Đây là những việc nên làm ngay khi phát hiện triệu chứng:
- Ngừng ngay công việc gây quá tải cho ngón tay đó trong 2–3 ngày.
- Cố định ngón tay bằng băng chun hoặc nẹp chuyên dụng, giữ ở tư thế hơi cong.
- Chườm lạnh 30 phút/lần, 2–3 lần mỗi ngày – dùng khăn bọc đá để không gây bỏng lạnh.
- Bôi gel kháng viêm dạng mát (tuyệt đối KHÔNG dùng dầu nóng, cao nóng).
Tránh tuyệt đối: xoa dầu gió, bấm huyệt, kéo tay… khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ. Gân đang viêm mà gặp nhiệt hay lực mạnh có thể “nổi đóa” hơn!
6. Khi nào cần đến bác sĩ? – Đừng đợi gân “biểu tình”!
Nếu bạn thấy các dấu hiệu sau, thì đừng chần chừ mà hãy đến cơ sở y tế:
- Đau tăng nặng, ngón tay không duỗi nổi nếu không dùng tay còn lại hỗ trợ.
- Có hiện tượng bật mạnh, kêu tạch, hoặc sưng đỏ rõ rệt.
- Nghỉ ngơi vài ngày mà không cải thiện.
Bác sĩ có thể chỉ định:
- Thuốc uống giảm viêm, giãn gân.
- Tiêm corticoid vào bao gân – giảm viêm nhanh.
- Phẫu thuật rạch nhẹ bao gân để gân trượt êm hơn – chỉ dùng trong trường hợp nặng, điều trị bảo tồn không hiệu quả.
7. Lời khuyên từ bác sĩ Dung – Gân khỏe, tay linh hoạt cả đời
“Ngón tay bị bật là cách gân nhắn bạn một tin: Tôi mệt rồi! – đừng phớt lờ nó.”
- Hãy lắng nghe ngón tay mình – đừng coi thường những cơn đau nhỏ.
- “Tạm nghỉ” công việc tay chân nặng nếu có dấu hiệu đau khi gập – duỗi.
- Duy trì thói quen khởi động tay nhẹ nhàng trước khi làm việc.
- Với công việc cần tay hoạt động liên tục, hãy nghỉ giữa giờ 5–10 phút để gân được thư giãn.
- Nếu có thể, hãy dùng dụng cụ hỗ trợ, giảm tải trực tiếp cho các ngón tay phải hoạt động nhiều.
Bác sĩ Dung nhấn mạnh: “Điều đơn giản nhất để tay khỏe lâu dài là nghỉ đúng lúc và chăm sóc đúng cách. Gân mà tổn thương nặng rồi thì không phải ngày một ngày hai là lành lại được đâu!”
- Hotline: 0967 163 492
- Facebook: https://www.facebook.com/bacsidiepdung/
- Fanpage: https://www.facebook.com/groups/3550952741875387
- Videos: https://www.youtube.com/watch?v=sYlrazfJhwg&t=20s